Yeni Vergi Düzenlemeleri E-ticaret İşletmelerini Nasıl Etkileyecek?

SEVGİ UÇAR

2 Ağustos 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan ve yürürlüğe giren 7524 Sayılı Kanunla birlikte Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklemelerle Gelir İdaresi Başkanlığı, uygulama usul ve esaslarını belirledi. 

Düzenlenmenin detaylarını Vergi Uzmanı Mahmut Aydoğmuş ile 5 Soru ve 5 Cevap’ta konuştuk.

1.E-Ticarette yeni vergi düzeni nasıl olacak?

E-ticaret platformları üzerinden satış yapan ve tüm işletmeleri doğrudan ilgilendiren bir konu. Günümüzün öne çıkan e-ticaret platformlarında; satış yapıldığında şahıs işletmeniz varsa yüzde 25, anonim veya limited şirketiniz varsa yüzde 15 oranında vergi kesintisi yapılarak size ödeme yapacak. 

Örneğin; Bir e-ticaret platformu üzerinden satış yapan bir gerçek kişi işletmesinin bir aylık dönemde KDV Hariç 300.000 TL satış yaptığını varsayalım. Online pos üzerinden tahsilatı e-ticaret platformu yaptığı için, satıcı işletmeye ödeme yaparken 300.000 TL x 0,25 = 75.000 TL kesinti yapacak ve bunu sorumlu sıfatıyla satıcı işletme adına hazineye ödeyecek. 

Satış bedeli üzerinden vergi kesintisi yapılması ve 300.000 TL’nin içinde e-ticaret platformunun komisyonunun bulunması sebebiyle komisyon tutarı da stopajın matrahına girmiş bulunuyor. KDV tutarı üzerinden ise vergi kesintisi söz konusu değil.

2-Bu durumda satıcı işletmeler için iade kaosu doğabilir mi?

E-Ticaret platformu tarafından yapılan vergi kesintisi, satıcı işletmeler tarafından ödenecek gelir/kurumlar vergisinden mahsup edilecek. Bunun neticesinde fazla vergi kesintisi söz konusu ise beraberinde iade süreçleri başlayacak. Ancak iade süreçlerindeki bürokrasi ve denetim süreçleri işletmeler açısından bambaşka sorunlar yaratabilir.

3- Düzenleme ile kimler, nasıl etkilenecek? 

Yemek satış sitelerinde farklı ödeme türleri mevcut. Kuryeler ile kapıda nakit veya satıcı işletme adına kayıtlı pos ile tahsilat imkânı var. Bu durumda yemek sitesi, satıcı işletmeden bir stopaj yapmayacak. 
Online seyahat acentaları için ise durum farklı. Örneğin; online seyahat acentası üzerinden bir otel rezervasyonu yapıldığında, otel işletmesine acente tarafından ödeme yapılırken KDV ve Konaklama vergisi hariç tutar üzerinden stopaj yapılması gerekmektedir.

Evini, arabasını veya ikinci el eşyasını ticari maksat olmaksızın e-ticaret platformları üzerinden satışa sunan vatandaşlarımız açısından durum düzenlemenin dışında yer alacak. Vergi mükellefi olmadıkları için e-ticaret platformu üzerinden vergi kesintisi yapılması söz konusu olamayacak.

4. Yeni vergiler iade süreçlerini etkilecek mi?

E-ticaret platformu üzerinden satış yapan işletmenin satmış olduğu ürünün müşteri tarafından iade edilmesi durumunda aylık dönemler halinde düzeltme yapılması gerekecek. Eğer e-ticaret platformu tarafından kesilen stopajlar beyan edilmemiş ise, gerekli düzeltmeler yapılacak ancak beyan edilmiş ve ödenmiş ise bu durumda satıcı işletme kendi gelir ve kurumlar vergisinde durumu düzeltmesi gerekecek.

“YENİ YILDA FİYAT BASKISI ARTACAK!”

5. Yeni vergi sistemi fiyatlara nasıl yansıyacak?

Yeni düzenlemede e-ticaret platformları, portallarından yapılan satış tutarını esas alarak satıcı işletmeden stopaj yapacak, beyan edip ödeyecek. 

Bu noktada en büyük sorun elbette ki satıcı işletmeler açısından olacak. Henüz ne kadar kar zarar elde ettiği belli olmadan, belki sattığı ürünün bile ödemesini yapmadan hazinenin vergisini peşinen alması kesinlikle fiyatlar üzerinden baskı yaratacak.

Örneğin; Ocak/2025 döneminde KDV hariç 500.000 TL satış yapan bir limited şirketten e-ticaret platformu tarafından (%15) 75.000 TL vergi kesintisi yapılacak. Bu vergi kesintileri aylık dönemler halinde her ay e-ticaret platformu tarafından yapılacak ancak satıcı işletmenin zarar etmesi durumunda söz konusu tutarı Nisan 2026’da vereceği beyannamede talep edebilecektir. İade süreçlerinin minimum 3 ay sürdüğünü düşünürsek, 1,5 yıl bir finansman maliyetine katlanma söz konusu olacak.

“KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELER OLUMSUZ ETKİLENEBİLİR”

Bu durum birçok küçük ve orta ölçekli işletmenin e-ticaretten izole olması anlamına gelebilir. Finansmana ulaşmanın zorluğu ve maliyeti dikkate alındığında bahsi geçen vergi yükünün fiyatlara dâhil edilmesi ve vatandaşa yansıtılması da muhtemel. Dolayısıyla enflasyon üzerinden olumsuz anlamda ciddi baskı yaratacak.